Melek yatırımcı özellikle girişimciler ve yeni bir iş atılımında bulunacak kişiler sık şekilde duyar. Yeni girişimlerde bulunacak ve mali kaynak ihtiyacı bulunan kişiler yaptıkları araştırmalar sonucunda karşılaştıkları yatırım kavramlarından biri de melek yatırımcıdır. Nitelikli işlere yatırım yapan gerçek ya da tüzel kişiler için kullanılan bir kavramdır.
Melek Yatırımcı Nedir?
Melek yatırımcılar için; yatırım portföylerini güçlendirmek isteyen ya da sadece hobi amaçlı yatırımlarda bulunan kişiler tanımını yapmak yanlış olmaz. Bireysel olarak melek yatırımcı olunabileceği gibi birkaç melek yatırımcının bir araya gelmesiyle de tercih edilebilecek yatırım türleridir. Başlangıç için 5 bin ile 100 bin dolar arasında yatırım yapılır.
Yapılan yatırımlar karşılığında yatırımcılar, mülkiyet hissesi ya da dönüştürülebilir borç alır. Dönüştürülebilir borç; kısa vadeli krediler şirkette öz kaynak şeklinde geri ödeneceği beklentisiyle bir işletmeye borç olarak verilir. Söz konusu yatırımcılar, paralarını bir işletme ya da girişimin ilk aşamaları için yatırır. Her geçen gün melek yatırımcıların sayılarının arttığı görülür.
Finans Alanında Melek Yatırımcı Ne Demek?
Yeni girişimler için hisse ya da hisse senedine dönüşebilen borç karşılığında yapılan yatırım sermayesi imkanı sunan kişiler için melek yatırımcı adı verilir. Melek yatırımcı kavramı ilk olarak New York’un Broadway caddesinde gerçekleştirilmiş olan bir müzikal tiyatrosunda görülür. Bahsedilen tiyatro oyunları arasında yaşanılan mali sorunlar sırasında destek sunan kişiler için melek adı verilmiştir.
İlk olarak ortaya çıkışından sonra William Wetzel bu kavramı uyarlayarak girişimleri destekleyen kişiler için de kullanmaya başlamıştır. İş meleği, tohum yatırımcı ve özel yatırımcı gibi benzer kavramlarda kullanılabilir. Startup, işletme ya da şirketler için sunulan fon destekleri melek yatırımcılar tarafından sağlanabilir.
Melek Yatırımcı Özellikleri
Melek yatırımcı olarak bahsedilen yatırımcılar, diğer yatırım türlerinden farklı özelliklere sahiptir. Yatırım türleri arasında öne çıkmasını sağlayan özellikleri ise şu şekildedir;
- Yatırım portföylerinin %5 ile %10’unu melek yatırımlar için ayırırlar.
- Yeni kurulan işletmeler için danışman ve rehber olabilecek rollerin niteliklerine sahiptirler. Başarılı iş kurma sürecinde bir arada olmaktan mutluluk duyarlar.
- Yatırımlar yapıldıktan sonra da iş ile ilgilenirler.
- Yapılan yatırımlardan kar elde etme amacıyla hareket eden iş insanlarıdır.
- Genellikle yatırılan paradan kar elde etmek amacıyla başlayan yatırımlar bazı durumlarda sadece para için tercih edilmez.
- Yatırımcı olarak şirkete mentorluk yapmak zorunda kalırlar, bu nedenle çoğunlukla bilgi ve tecrübe sahibi oldukları alanlarda yatırım yaparlar.
- Şirketten bir özsermaya hissesi veya gelir payı alacak şekilde yatırımda bulunurlar.
- Melek yatırımcılar işin ilk aşamalarında dahi kendilerini şirketle ilişkilendirir.
Melek yatırımcılar, Hazine Müsteşarlığı tarafından ikiye ayrılır; yüksek gelire sahip yatırımcılar ve tecrübeli yatırımcılar şeklinde. Yatırımcılar bir girişime destek verme konusunda birçok farklı konuda değerlendirme yapar. Göz önünde bulundurulan konulardan şu şekilde sıralanabilir;
- Proje içeriği.
- Proje bütçesi.
- Proje süreç planlaması.
- Girişimci beklentileri.
Melek Yatırımcı Nasıl Olunur?
Herkes melek yatırımcı olabilir diye bir durum söz konusu değildir. Yatırımcı olmak isteyenler ilk olarak Hazine Müsteşarlığı’na başvuruda bulunmalıdır. Aynı zamanda melek yatırımcı lisansı alınması gerekir. Hazine Müsteşarlığı tarafından kabul edilen iki gruptan birinde yer alınabilir. Yatırımcı olmak isteyen kişiler, öncelikle Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanan bilgi klasörüne göz atabilir.
Yatırımcılar için ayrılan iki gruptan birinin kriterlerine uygunluk sağlanması gerekir. Kriterlerden en az birinin sağlanması gerekir. Tecrübe kriterleri sermaye kriterlerine göre daha geniş imkanlar sunar. Yüksek gelir ve sermaye kriteri konusunda iki farklı koşul bulunur. Sunulan şartlar şu şekildedir;
- Yatırımcıların başvuru yaptıkları dönemde sahip oldukları menkul ve gayrimenkul kişisel serveti 1.000.000 TL ve üzerinde olmalıdır.
- Başvuru yapılmadan önceki 2 sene için kişiye ait gayrisafi gelirin her iki yıl içinde 200.000 TL ve üzerinde olmalıdır.
Melek Yatırımcı Nasıl Bulunur?
Girişim fikri olan kişiler melek yatırımcı bulma konusunda endişelere kapılabilir. Ancak yardım alınabilecek birçok farklı melek yatırımcıları ağı bulunur. Aynı zamanda danışılabilecek kuluçka merkezleri sayesinde girişimciler aradıkları melek yatırımcılarını bulabilir. İnternet üzerinden yardım alınabilecek bazı platformlar bulunur. E-Tohum, Angel List, Linkedln, Microventures ve Quora tercih edilebilecek platformlar arasında yer alır. Platformlar sayesinde girişimciler, fikirlerini destekleyecek yatırımcılara ulaşabilir.