Küresel iklim değişikliği, genellikle beşerî sebepler sonucunda ortaya çıkan olumsuz bir durum olarak görülmektedir. Küresel iklim değişikliği tanımı içerisinde daha çok, belirli dönemlerde meydana gelen iklimsel olayların değişimi yer almaktadır. Küresel iklim değişikliğine neden olan durumlar arasında ilk sırada sera gazlarının gösterildiği bilinse de bu durumun oluşumunda pek çok faktörün birlikte rol aldığı görülmektedir.
Küresel İklim Değişikliği Nedir?
Küresel iklim değişikliği, küresel ısınma ve küresel soğuma olaylarına bağlı olarak ortaya çıkan, belirli dönemlerde oluşması beklenen iklim çeşitlerinin değişime uğramış olması olarak adlandırılmaktadır. Küresel iklim değişiklikleri, genellikle birbiri ile etkileşim içerisinde olan bazı faktörler sonucunda ortaya çıkmaktadırlar. Bu faktörler ise; atmosfer, biyosfer, kriyosfer, hidrosfer ve litosfer olarak adlandırılmaktadırlar.
Küresel İklim Değişikliği Neden Tehlikeli?
Küresel iklim değişikliği, dünyanın karşı karşıya olduğu en büyük tehditlerden biridir. Bu değişikliklerin tehlikeleri çeşitli boyutlarda ortaya çıkar. Küresel iklim değişikliği, hava koşullarında belirgin ve zararlı değişikliklere neden olur. Artan sıcaklıklar, aşırı hava koşulları (kuraklık, sel, kasırga gibi), yoğun yağışlar ve uzun süren kuraklık gibi olaylar sıklaşır. Bu durum, tarım, su kaynakları, biyoçeşitlilik ve ekosistemler üzerinde olumsuz etkiler yaratır.
Küresel iklim değişikliği, deniz seviyelerinde yükselme gibi etkilere neden olur. Artan sıcaklıklar, buzulların erimesine ve kutup bölgelerinde karaların suya karışmasına yol açar. Bu durum, kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanı etkiler ve deniz seviyelerinin yükselmesiyle kıyı erozyonu, tuzlu suyun tarım alanlarına sızması gibi sorunlara yol açar. Ayrıca küresel iklim değişikliği, ekonomik ve sosyal etkileriyle de tehlikelidir. Tarım verimliliği azalır, su kaynakları azalır, gıda güvenliği risk altına girer. Ayrıca ekonomik kaynakların ve altyapının zarar görmesi, göç dalgalarının artması ve sosyal istikrarsızlıkların ortaya çıkması gibi sonuçlara yol açabilir.
Küresel iklim değişikliği aynı zamanda sağlık üzerinde de olumsuz etkiler yaratır. Artan sıcaklıklar, hava kirliliği, su kaynaklarının kirlenmesi, doğal afetlerin artması gibi faktörler, salgın hastalıkların yayılmasına ve sağlık sorunlarının artmasına neden olabilir.
Tüm bu etmenlerle küresel iklim değişikliği, dünya üzerinde birçok tehlikeyi beraberinde getirir. Hava koşullarındaki değişimler, deniz seviyelerinde yükselme, ekonomik ve sosyal etkiler, sağlık sorunları gibi birçok boyutta etkileri vardır. Bu nedenle, küresel iklim değişikliğiyle mücadele etmek, insanlığın ve gezegenimizin geleceği için hayati bir öneme sahiptir.
Küresel İklim Değişikliği Nedenleri Nelerdir?
Küresel iklim değişikliği nedenleri arasında pek çok faktörün rol oynadığı gözlemlense de bu faktörler arasında en etkilisinin insanlar olduğu görülmektedir. Bu anlamda küresel iklim değişikliğine neden olan faktörler şu şekilde sıralanabilmektedirler;
- Sera Gazları: Sera gazlarının içerisinde yer alan bazı gazlar; su buharı, karbondioksit, metan, nitröz oksit ve kloroflorokarbonlar şeklinde sıralanabilmektedir. Sera gazlarının miktarında artış yaşanmasının ardından atmosferden uzaya yansıyan güneş ışınlarının miktarlarında azalmalar meydana gelmektedir. Bu durum ise, ortaya çıkan enerjinin gezegen içerisinde kalmasına enden olmaktadır. Bu durumların gözlemlenmesinin ardından ise küresel iklim değişikliklerinin oluşmaya başladığı bilinmektedir.
- Tarım: Tarım yapılırken besi alanlarının oluşturulması konusunda ortaya çıkan bazı durumlar, sera gazlarının miktarının artmasına sebep olmaktadırlar. Bu durumlar arasında; ağaçların kesilmesi, toprak ilaçlanması, lojistik bazı faaliyetler gösterile bilinmektedir. Bu durumun önüne geçilmesi adına ekolojik tarımın geliştirilmesi ve desteklenmesi gerekmektedir.
- İnsanlar: İnsanların günlük hayatları içerisinde yapmış oldukları pek çok eylem, küresel iklim değişikliği nedenleri arasında yer alabilmektedir. Bu eylemler arasında; elektrik, ısı ve ulaşımın sağlanması adına kullanılan fosil yakıtlar gösterilebilmektedir.
Küresel iklim değişikliğine neden olan ve hızlandıran durumlar arasında; orman yangınlarının artması, buharlaşma ve yağmur miktarında artış yaşanması, yağmurların sağanak şeklinde yağması, sel olaylarının yaşanması, buzulların gerilemesi gösterilebilmektedir.
Küresel İklim Değişikliğini Önleme Yolları Nelerdir?
İklimlerin küresel değişikliği, etkileri bakımından pek çok olumsuz sonuca yol açmaktadır. Bu anlamda küresel iklim değişikliğinin önlenmesi adına bazı uygulamaların yapılması önerilmektedir. Bu uygulamalar arasında ilk sırada enerji tasarrufunun sağlanması yer almaktadır. Bu anlamda, kullanılmayan elektronik aletlerin fişlerinin çekilmesi önerilmektedir. Telefonlar, bilgisayarlar ya da diğer teknolojik aletler, kullanılmadıkları durumda dahi fişe takılı halde elektrik harcamaktadırlar. Küresel iklim değişikliğine önlemek adına yapılabilecek uygulamalar arasında; enerji tasarrufu sağlayan ampullerin kullanılması, düşük enerji tüketen elektronik eşyaların tercih edilmesi, bitki bazlı beslenmenin tercih edilmesi ve gıdaların ziyan edilmesinden kaçınılması, fosil yakıtların kullanılmaması, geri dönüşümün sağlanması, plastik eşyaların kullanımının kısıtlanması yer almaktadır.