Mobbing kelime anlamı olarak yıpratma, bezdirme ve yıldırıma olarak kullanılır. Bu tabir daha çok insanların aktif olarak faaliyet gösterdiği alanlarda psikolojik olarak uygulanan şiddet olarak ifade edilir.
Mobbing Ne Demektir?
Kökeni Latince olan mobbing tanımı kişiyi rahatsız edecek boyutta kuşatma, baskı uygulamak psikolojik şiddet göstermek, rahatsızlık ve sıkıntı vermek anlamında kullanılmaktadır. Özellikle toplu olarak bulunulan çalışma alanlarında ve işyerlerinde sıklıkla karşılaşılabilen psikolojik bir baskı durumudur.
Mobbing Yapmak Ne Demektir?
Mobbing yapmak topluluk halinde yaşanan ortamlarda karşılaşılabilecek bir durumdur. Kişinin bulunduğu işyerinde mobbinge maruz kaldığını fark etmesi de ancak belirtileri ve tanılarının bilindiği takdirde anlaşılabilir. Fark ettirmeden uygulanan bu psikolojik şiddet zaman sonra kişinin bulunduğu ortamdan huzursuzluk duymasına ve yaşam kalitesinin olumsuz etkilenmesine sebep olacaktır. Mobbing uygulamaları hiyerarşik bir düzen bulunan toplumlar da iş yerlerinde kurum ve kuruluşlarda sıklıkla uygulanan bir tekniktir. Mobbing yapan kişi genellikle yönetici konumunda bulunan ve üst perdeden işlevselliğe sahip olan kişilerin kendi altında çalışanlara uygulamış olduğu bir dayatma olarak düşünülebilir.
İşyerinde mobbing günümüz sektörlerinin pek çok alanında karşılaşılmaktadır. İşyerinde uygulanan mobbing en çok görülen türlerindendir. Burada özellikle belirli bir zaman dilimine yayılmış olan uzun süreli ve kendi içerisinde sistematik bir şekilde işleyen bir dayatma söz konusudur. Tamamı ile planlanmış olan ve kişiyi yıldırmak, bıktırmak ve belki işinden istifa etmesine sebep olmak için yapılan bir baskıda denebilir. İş yerinde uygulanan mobbing özellikle kişinin bulunduğu konumun zedelenmesine sağlayabilmek ondan üstün olduğunu kanıtlama gücünde bulunmak yaptığı işleri sabote etmeye çalışmak uygulanan tekniklerdendir.
Mobbinge Nasıl Maruz Kalınır?
Mobbinge maruz kalmak toplum içerisinde kişinin zor durumda kalmasına sebep olan ve psikolojik olarak da yıpratan bir süreçtir. Bu süreci rahat bir şekilde atlatabilmek ve anlayabilmek için ne gibi durumlarda mobbing olayının meydana geldiğini bilmek gerekir. Kişi özellikle kalabalık gruplarda ve işyerinde bu tarz eylemlere maruz kalıyorsa mobbinge maruz kaldığını anlayabilir.
- Çalıştığı işyerinde kendi üstünde bulunan kişi ona olur olmadık görev dışı emirler yağdırıyorsa
- Yanında çalışan takım arkadaşı veya yöneticisi yapmış olduğu her düzgün ve güzel işi sabote etmeye bozmaya çalışıyorsa
- Sürekli olarak yapılan işin altından bir kusur aranıyor ve iyi tarafları görünmemek için elinden gelen her şeyi yapılıyorsa
- Kişi aynı ofis ortamındaki kişiler tarafından görmezden geliniyor yok sayılıyorsa
- Yönetim konumunda bulunan kişi altında çalıştırdığı elemanına istemediği halde lakap takıyor ve sürekli konuşurken onun sözünü kesiyorsa
- Grup halinde olan bir çalışma ortamında içlerinden bir kişi o ortamdan bilinçli olarak uzaklaştırılmışsa veya uzaklaştırılmaya çalışılıyorsa burada bir baskıdan ve mobbingden söz edilebilir.
Mobbinge maruz kalınca yapılacaklar özellikle çalışma hayatı bulunan kişilerin merak ettikleri bir konudur. Böyle bir durumla karşı karşıya kalınıldığı tespit edildiğinde ve fark edildiğinde sistematiksel olarak gerçekleşen bu baskı ve şiddetin nasıl engellenebileceğinin bilinmesi gerekir. Kişisel olarak yaşam standartlarını düşüren, kişiyi mutsuz eden ve yaşam sevincini kendinden alan bu durum bireyin karşı tepki olarak gerçekleştirilebileceği hamleleri içerebilir.
- Bunun dışında mahkeme yolu ile yapılan mobbing ispatlanabildiğinde belirli bir tazminat davası açılabilir.
- Hukuksal olarak kişilere böyle bir hak da verilmiştir. Mobbinge bulunduğu ortamda maruz kalmış olan bir kişi gizlilik ihlali yapmadan böyle bir durumla karşı karşıya kaldığını ispat edici deliller toplamalıdır. Bu aşamada etrafta bulunan kişiler bu hareketleri görüyorsa şahit olarak tutulabilir.
- Eğer uğranılan mobbingi ispat edecek kamera kayıtları ve görüntüler varsa bunlar da mahkemeye delil olarak sunulabilir.
- İş dışı verilen işler kişiyi bezdirmek amaçlı yapılır bu da bir mobbing şeklidir. Burada verilen işlere dair çeşitli belgeler veya mesajlar emailler delil olarak kullanılabilir.
- Özel bir kamu sektöründe çalışılıyorsa ALO 170 hattını arayarak bu konu üzerine bilgi alınabilir.
- Mobbinge maruz kalmış olan kişiler mahkemenin kendisine verdiği haklar ile alo 170’i arayabilir, anayasa mahkemesine başvurabilir, meclis tarafından inceleme başlatılabilir.
- Kamu denetçiliği kurumu tarafından durum araştırılabilir. Türkiye insan hakları kurumuna başvuruda bulunulabilir. Çeşitli iş müfettişlikleri ile görüşülerek durum hakkında bilgi verilebilir.
- Yapılan bu mobbing Türk ceza kanunu’nda kanun maddesi olarak belirlenmiş bir suç olarak kabul edilmektedir. Bu suçun da muhakkak ki tespit edildiği ve ispat edildiği takdirde bir cezası bulunmaktadır.
- Eğer kişi uygulamış olduğu bu fiili şiddet, tehdit, kişinin hakkına girmek, cebir uygulamak veya hile kullanmak söz konusuysa 2 yıl ile 7 yıl arasında hapis cezası alabilir. Eğer bu bir kamu kuruluşunda çalışan görevli ise işini kötüye kullandığı gerekçesiyle ceza sayısında artış uygulanır. Mobbing uygulayan bir kişiye maddi ve manevi olarak tazminat davası da açılabilir.