Minimum ücret olarak da bilinen asgari ücret işçilere yasal olarak ödenebilecek en düşük maaş tutarıdır. Bir işveren, işçisine asgari ücret olarak belirlenen rakamın altında maaş veremez. 2023 yılında asgari ücret 8 bin 506 TL olarak belirlendikten sonra asgari ücret ile ilgili araştırmalar hız kazanmıştır. Geçmiş yıllarda ocak ayında belirlenen yeni asgari ücret, son dönemde temmuzda ara zam ile güncellenme durumuna sahiptir. Asgari ücret hakkında bilinmesi gereken tüm detaylara yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Asgari Ücret Nedir?
Çalışanlara ödenen asgari ücret, her yıl belirlenen bir rakamdan işçilere verilir. Her yıl özel hesaplamalarla belirlendiği için çalışanlar için merak konusu olmaya devam etmektedir. Asgari kelime anlamı bakımından “en düşük” anlamına gelir. Asgari iş sektörü fark etmeksizin çalışanlara ödenen en düşük ücret tutarıdır. Bu nedenle asgari ücrete minimum ücret adı da verilir.
Asgari ücret olarak belirlenen maaş tutarı, yasal olarak belirlenir. Bu yüzden tüm işverenler asgari ücretin altında ödeme yapamaz. Çalışanlar söz konusu miktarın altında maaş alamaz ve ücretleri minimum tutar olmalıdır. Asgari ücret belirlemesinde çalışanların temel gereksinimleri gibi önemli kriterler baz alınır. Bunlar arasında pek çok farklı kriter vardır.
Asgari Ücret Neye Göre Belirlenir?
Asgari ücretin hesaplanması konusunda dikkat edilmesi gereken hususların başında çalışanların ekonomik açıdan rahat koşullarda olması gelir. Asgari ücret yasal olarak belirlenirken bazı kriterler göz önünde bulundurulur. Bunlar arasında çalışanların hayatına doğrudan etki eden şu kriterler öne çıkar:
- Konut harcamaları
- Gıda harcamaları
- Ulaşım harcamaları
- Sağlık harcamaları
Asgari ücrete yönelik maaş düzenlemesinde en temel ihtiyaçlar odak noktasına alınır. Böylelikle asgari ücreti yasal olarak belirleyen kurul, söz konusu masrafların güncel fiyatları üzerinden karşılaştırma yapar. Sigortalı çalışanların iş yerinde alabilecekleri en düşük maaş anlamına gelen asgari ücret yasal belgelere dayandırılarak belirlenir.
Asgari Ücret Nasıl Belirlenir?
Asgari ücret belirlenmesi tamamen yasal zeminde gerçekleştirilir. Çalışanlara işverenler tarafından verilen en düşük maaş tutarı günlük bazda belirlenir. İşçilerin bir günlük kazancı hesaplanırken temel ihtiyaçlara ilişkin güncel piyasa fiyatları göz önünde bulundurulur. Asgari ücret belirlemede saat başı ücret hesaplaması önemlidir.
Ayrıca minimum ücret hesaplamasında iş başı, haftalık veya aylık olmak üzere de asgari ücret ödemeleri ayarlanabilir. İşverenler, işçilere maaş verirken yapılan güncel düzenlemelere bağlı kalmak ve yasal minimum maaşı ödemek zorundadır. Çalışanlar için verilen asgari ücret ödemelerinde işçinin hangi işte çalıştığının bir önemi yoktur.
Yasal kurallara göre asgari ücret belirlemesinde iş kolu ayrımı yapılmaz. Ayrıca gerekli maaş ayarlamaları sadece 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışanları kapsamaz. Bunun yerine her türlü işçinin çalıştığı bütün sigorta kollarını kapsayacak şekilde maaş düzenlemesi yapılmaktadır. İşçiler, yasal ve sigortalı olarak çalıştıkları tüm iş kollarında asgari ücretten az maaş alamazlar.
Asgari Ücreti Kim Belirler?
Asgari ücret tespit komisyonu, her yıl işçilerin merakla beklediği asgari ücreti belirleyen ana kurumdur. Bu komisyonun temel görevi asgari ücrete yapılacak zam oranını belirlemektir. Her yıl toplanan bu komisyon birden fazla toplantı gerçekleştirir ve belirli kriterler çerçevesine masaya oturur. Böylelikle bir sonraki yılda geçerli olacak asgari maaş tutarı belirlenir ve kamuoyu ile paylaşılır. Asgari ücret tespit komisyonu içinde yer alan ve toplantılara katılanlar şu kişilerden oluşur:
- ÇSGB Çalışma Genel Müdürü veya yardımcısı
- ÇSGB İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü veya yardımcısı
- Hazine Müsteşarlığı temsilcisi
- En fazla üyesi olan işçi sendikasından 5 temsilci
- En fazla üyesi olan işveren sendikasından 5 temsilci
- Devlet İstatistik Enstitüsü Ekonomik İstatistikler Dairesi Başkanı veya yardımcısı
- Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından asgari maaş konusuyla ilgili dairenin başkanı
Asgari ücret tespit komisyonu, her yıl belirli günlerde toplantılar düzenler. Bu toplantılara Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) tarafından tespit edilen üyelerden biri başkanlık yapar. Komisyonda toplam 15 kişi bulunur. En a 10 üyenin katılımı sonucunda oy çokluğu elde edildiğinde karar alınır. Eğer komisyonda yapılan oylama eşit çıkarsa başkanın bulunduğu tarafın görüşü kabul edilir.
Asgari Ücret Ne Zaman Değişir?
Asgari ücret açıklama zamanı her yıl güncellenir. Asgari ücret tespit komisyonu tarafından alınan zam kararları kesindir ve bu karar belgelere dayandırılarak verilir. Tüm yasal iş sektörlerinde geçerli olan minimum maaş tutarı en fazla 2 yılda 1 güncellenir. Türkiye’de ekonomik koşullar sık sık değiştiği için asgari ücret güncellemesi zorunlu olarak yapılır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) liderliğinde toplanan komisyon toplantılardan sonra yeni yılda geçerli olacak asgari ücret tutarını açıklar. Komisyonun aldığı asgari ücret kararı, Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra resmen geçerli hale gelir. Komisyonun belirlediği asgari ücret zammı, tüm çalışma kollarını ve işçileri kapsayacak şekilde kararı takip eden aydan itibaren geçerli olur. Ülkemizde ocak ayında geçerli olan yeni asgari ücret ile ilgili temmuz ayında da güncelleme yapılması planlanmaktadır.
Ayrıca Bakınız: Altın Fiyatları Ne Kadar?
“Asgari Ücret Ne Kadar Olacak?” üzerine bir yorum