Hisse Senedi Nedir, Hisse Senedi Nasıl Alınır? 2023

Hisse senedi nedir sorusu özellikle yatırım yapmak isteyenler tarafından merak ediliyor. Temel olarak hisse senedi alımı ile birlikte şirketlere ortak olunmaktadır. Bu sayede hisse senedi değerlendikçe kazanç da elde etmek söz konusu olmaktadır.

Hisse Senedi Nedir?

Hisse senedi nedir sorusu için basit şekilde yanıt vermek gerekirse; şirketlere müşterek olmaya ve karşılığında da değerli belge almaya hisse senedi denilmektedir. Hisse senetleriyle ilgili tüm düzenlemeler de Sermaye Piyasası Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu kapsamındadır. Türk Ticaret Kanunu kapsamında hisse senedi, şirket ana sermayesi içinde yer alan en küçük parça olarak tanımlanmaktadır.

Hisse senedine sahip olanlar ilgili şirketin sermayesindeki pay oranını dikkate alırlar. Bu kapsamda da şirkete ortak olma, kâr payı, yönetime katılma ve oy hakkına sahip olabilirler. Böylece hisse senedi payı ne kadar yüksek olursa firma kapsamında da elde edilecek dönüşler o kadar yüksek olacaktır.

Sermaye sahibi şirketinin hisse senedi çıkarmaları için ise SPK’dan izin almaları gerekir. Hisse senetleri de bu kapsamda şirketlerin kaynak sağlamaları amacıyla çıkarılır çünkü hisse senetleri para karşılığında satılmaktadır. Genellikle halka arz yöntemiyle dağıtılırlar ve borsalarda da bu kapsamda işlem görürler. Çoğunlukla hisse senetleri kağıda basılı olmazlar, kağıda basılı olanlara ise hisse kağıdı denilir.

Hisse Kağıdı Nedir?

Hisse senedi nedir sorusuna tam yanıt vermek için hisse kağıdının bilinmesi gerekir. Hisse senedi fiziki bir şekilde kağıda basılıysa bu durum hisse kağıdı olarak adlandırılır. 2005 yılından itibaren Türkiye’de hisse senetleri kaydı işlem sistemine geçilmiştir. Kağıda basılı olan hisse senetleri için çeşitli güvenlik sorunları, kaybolma vb. meydana geldiğinden artık hisse senetleri dijital olarak yapılmaktadır. Bu kapsamda 2013 yılından itibaren fiziki şekilde bulunabilen hisse senetleri de artık tamamen dijital ortamda bulunmaya başlamıştır.

Hisse Senedi Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Hisse senedi nedir sorusu kadar hisse senedi alırken nelere dikkat edileceği de önem taşıyor. Hisse senetleri bir yatırım olduğu için bu senetlerden almadan önce bazı noktalara çok dikkat edilmelidir. Bu kapsamda da sorulması gereken sorular şu şekilde sıralanabilir:

• Şirketin sunmakta olduğu ürün ya da hizmetin gelecekteki karşılığı nasıl?
• Şirket en yüksek gelirini hangi faaliyet veya hizmetler üzerinden kazanıyor?
• Şirket gelirlerinin yüzde kaçı kâr?
• Rakip şirketlere kıyasla söz konusu şirketin rekabet avantajı ne durumda?
• Şirketin sektörde payı ne durumda?
• Şirket her yıl düzenli olarak kâr artışı sağlayabiliyor mu?

Bu sorular hisse senedi alımında özellikle şirketin geleceğini görebilmek ve sektör içindeki yerini de tayin edebilmek açısından büyük önem taşır.

Bir şirketin hisse senedi çıkarabilmesi için sadece şirketin kurulmuş olması yeterli gelecektir. Şirketler kurulduğu andan itibaren ise daha önceden belirlemiş oldukları ortaklığın yapısına uygun olacak şekilde hisse senetleri çıkarabilmektedir.

Ancak bir şirketin çıkaracağı hisse senedinin alınabilmesi için söz konusu şirketin halka arz yapması gerekmektedir. Bu bakımdan da her şirketin hisse senedi alınamamaktadır. Başka bir deyişle şirketin mutlaka halka açılması demesi hisse senedi satışa çıkarıyor demektir. Bu sayede halkın kendi şirketlerine yatırım yapmalarına izin vermeleri anlamı ortaya çıkar.

Hisse senetlerinin çıkışı halka arz olan firmalar ve potansiyel yatırımcılar için yüksek öneme sahiptir. Bu durumun sebebi ise hisse senetlerinin bir tür “win-win” durumu yaratması yani iki taraf için de avantaj sunmasıdır.

Halka arz olarak hisse senetlerinin yatırımcılara sunulması marka açısından sermaye arttırma aracı, gelecekteki yatırımlarının, borçlarının, planlarının ve hedeflerinin para kaynağı olmaktadır. Yatırımcılar için ise hisse senetleri hem birikimlerinin değerlendirilmesi hem de sevdikleri markaların üretimine dahil olabilmeleri için fırsat sağlamaktadır.

Hisse Senedi Çeşitleri Neler?

Hisse senedi nedir için son olarak çeşitlerinin de açıklanması gerekir. Hisse senedi çeşitleri ise şu şekilde:

• Nama yazılı hisse senedi: Üzerinde hisse senedinin sahibinin isminin bulunduğu hisse senetleridir.
• Hamiline yazılı hisse senedi: Üzerinde hisse senedinin sahibinin adı olmayan hisse senetleridir.
• Bedelli hisse senedi: Firmaların sermaye arttırımı amacıyla ihraç ettikleri hisse senetleridir.
• Bedelsiz hisse senedi: Firmaların varlıkların değerlerinde artışa temel olarak bedelsiz sermaye artışıyla çıkarılan senet türüdür.
• Adi hisse senedi: Sahibi olan kişiler için hisseleri oranında yönetime katılma hakkı tanıyan senetlerdir.
• İmtiyazlı hisse senedi: Şirket ana sözleşmesinde belirtilmiş olan ayrıcalıkları tanımlayan hisse senetleridir.