Bilimsel Genelleme Nedir, Nasıl Yapılır?

Bilimde genelleme kavramı önemli bir kavramdır. Yapılan araştırmalardan elde edilen veriler incelenir ve bulgular sonucunda genelleme aşamasına geçilir. Bilimde kullanılan farklı araştırma ve veri elde etme yöntemleri vardır. Kanıtlama, sonuca ulaşma ve süreci inceleme için yapılan izleme değerlendirme aşamalarının her biri genelleme için bir adım olabilir.

Bu noktada bilimsel genelleme için en çok kullanılan metotlar arasında şunlar yer alır:

• Gözlem
• Deney
• Araştırma
• Analiz
• İnceleme

Bir türe, duruma, olguya ya da fenomene dair yapılan incelemelerin ardından, bulguların ilgili türe göre genellenmesi bilimsel genellemedir. Sadece canlılar için değil cansız varlıklar, nesneler, durumlar, olaylar, fenomenler için de bilimsel genelleme yapılabilir.

Bilimsel Genelleme Aşamaları Nelerdir?

Bilimsel genellemenin aşamaları bir araştırmanın aşamalarını tarif eder. Genelleme yapabilmek için araştırma yapmam gerekir. Araştırma yapmak için ise araştırma yöntemlerini bilmek ve yarı yapılandırılmış ya da tamamen yapılandırılmış yöntemleri uygulamak gerekir. Bu durum konu olan türe duruma olguya ya da fenomene göre değişiklik gösterebilir. Bilimsel genellemenin aşamaları şu şekildedir:

• Doğru, objektif ve sağlam bir metoda dayanan gözlem yapılması
• Gözlem ya da diğer araştırma yöntemleriyle veri elde edilmesi
• Elde edilen verilerin analizinin yapılması
• Test aşamasına geçilmesi ve analizde ortaya çıkarılan hipotezin kanıtlanması, sağlamlaştırılması ve objektif hale getirilmesi için hipotezin test edilmesi
• Hipotezin test edilmesine bağlı olarak elde edilen bulguların genellenmesi

Bilimsel Genelleme Nasıl Yapılır?

Bilimsel genellemenin yapılışı için takip edilen aşamalar vardır. Bu aşamalar takip edildiği müddetçe bilimsel genelleme yapmak zor olmayacaktır. Örneğin bir kara canlısını izleyen bilim insanı, öncelikli olarak gözlem ile sürece başlar.

Ne istediğini bilmeli, hedefine uygun adımları objektif olarak değerlendirmelidir. Ardından gözlem sonucu elde edilen bulguları hipoteze ve hipotezi ise teste dönüştürmelidir. Bu aşamanın ardından ise ilgili kara canlısına yönelik ortaya çıkarılan bulguların genellenmesi aşamasına geçilir.

Bilimsel Genelleme Örnekleri Nelerdir?

Bilimsel genelleme örnekleri arasında gözleme, deneye ve araştırmaya dayanan bulgular vardır. Örneğin Charles Darwin tarafından sunulan evrim teorisinin sonunda bir genelleme sunulmaktadır. Benzer örnek Isaac Newton tarafından yapılan çalışmalarda da görülmektedir.

Bir çamaşır makinesinin nasıl çalıştığını öğrenmek, diğer çamaşır makinelerinin de benzer şekilde çalışabileceğini düşünerek hareket etme aşamasını getirir. Bu durum bilimsel genellemeye verilebilecek basit örnekler arasında bulunur.

Bilimin Genelleyici Olması Ne Demek?

Bilimin genelleyici özelliği en yaygın olan özellikleri arasındadır. Bilimin birçok özelliği vardır. Objektifliği, araştırma – süreç – sonuç gibi aşamalara dayanması, alanında uzman kişiler tarafından geliştirilmesi ve geçmiş bilgileri değiştirebilmesi en önemli özellikleridir. Bilimin bir diğer özelliği ise genelleyici olmasıdır.

Seçilen olgu ya da türün tamamını araştırmak ve gözlemlemek imkansıza yakın derecede olabilir. Bu sebep ile de örneklem grup seçerek yapılan araştırmaların türe göre genellenmesi bilimin özellikleri arasındadır. Aynı durumda olan ve aynı özellikleri taşıyan hedef gruba yönelik, elde edilen bilgiler genellenebilir.

Bilimsel Genelleme Doğru Yanıtı Verir Mi?

Bilimsel genellemede doğru bilgi ile karşılaşma oranı yüksek olmasına karşın bazı durumlarda yanlış sonuçlar elde edilebilir. Yapılan bilimsel çalışmalar ve bu çalışmalardan elde edilen genellemeler her zaman nihai olarak doğru sonucu gösterecek diye bir Kaide bulunmamaktadır.

Bu sebep ile de kesin olmayan ya da yanlış yargı içeren sonuçlara ulaşılması da mümkündür. Doğru yanıtlar ile karşılaşmak için doğru soruları sormak ve doğru genelleme aşamalarını takip etmek gerekir. Bilimsel genelleme aşamalarında elde edilen veriler geçmiş verilerin ve bilgilerin değişmesine de neden olabilir.

Ayrıca Bakınız: Egzersiz Yaparken Unutulmaması Gereken Sağlıklı Alışkanlıklar